W ostatnich czasach coraz większą uwagę zwraca się na dietę i jej potencjalne korzyści zdrowotne, również jako profilaktykę niektórych chorób. Jedną z takich diet jest dieta o niskim indeksie glikemicznym.
Spis treści
Indeks glikemicznym klasyfikuje produkty żywnościowe na podstawie ich wpływu na stężenie glukozy we krwi w ciągu 2-3 godzin po ich spożyciu w stosunku do produktu referencyjnego, którym najczęściej jest glukoza. Informuje on więc o tym jak gwałtownie wzrasta stężenie glukozy we krwi po spożyciu danego produktu. Produkty o wysokim indeksie glikemicznym powodują gwałtowny wzrost stężenia glukozy we krwi, natomiast produkty o niskim indeksie glikemicznym spowalniają wchłanianie glukozy, dzięki czemu jej stężenie dłużej jest utrzymywane na stałym poziomie.
Ze względu na wartość indeksu glikemicznego, produkty spożywcze możemy podzielić na:
Celem diety o niskim indeksie glikemicznym jest zapobieganie wahaniom stężenia glukozy we krwi. Należy wybierać głównie produkty o niskim indeksie glikemicznym, takie jak pełnoziarniste produkty zbożowe, czyli np. grube kasze, makarony i pieczywo z mąki razowej, brązowy ryż. Z owoców polecane są między innymi owoce jagodowe, a z warzyw ich większość, zwłaszcza w formie surowej. W diecie nie powinno zabraknąć produktów będących źródłem białka, takich jak jaja, mięso, ryby i owoce morza, nabiał, a także produkty roślinne, czyli rośliny strączkowe. Zaleca się unikania produktów wysokoprzetworzonych, słodkich napoi, słodyczy, wyprodukowanych na bazie oczyszczonych („białych”) mąk, takie jak „białe” pieczywo czy makarony.
Poza wyborem odpowiednich produktów, należy wziąć pod uwagę kilka czynników, które wpływają na omawiany wskaźnik. W przypadku warzyw i owoców kluczowy jest stopień dojrzałości; im bardziej dojrzałe, tym wyższy indeks glikemiczny. Ważna jest obróbka produktu – zarówno stopień
oczyszczenia (im produkt mniej przetworzony, tym lepiej) jak i czas obróbki termicznej oraz poziom rozdrobnienia. W diecie o niskim indeksie glikemicznym zaleca się spożywanie produktów surowych lub krótko gotowanych na półtwardo (al dente), a unikać formy puree lub innego rozdrobnienia. Wartość indeksu glikemicznego jest uzależniona również od obecności białka, tłuszczów, błonnika pokarmowego, substancji antyodżywczych czy kwasów organicznych. Białka obniżają wydzielanie hormonów jelitowych, dzięki czemu stosunkowo łagodnie podwyższają glikemię poposiłkową. Tłuszcze z kolei spowalniają opróżnianie żołądka i proces trawienia w jelicie cienkim. Swój udział w obniżaniu tego wskaźnika ma również błonnik pokarmowy, zwłaszcza frakcja rozpuszczalna w wodzie, która także spowalnia proces trawienia tworząc żele w przewodzie pokarmowych stanowiące fizyczną barierę dla enzymów trawiennych. Analogicznym działaniem wykazują się substancje antyodżywcze i kwasy organiczne, które spowalniają wzrost stężenia glukozy we krwi, dlatego na szczególna uwagę zasługują rośliny strączkowe czy kiszonki.
Będąc na diecie niskoglikemicznej, nie musimy całkowicie rezygnować z produktów o średnim lub (okazjonalnie) wysokim indeksie. Ważny jest dodatek omawianych wcześniej składników i obecność produktów o niskim indeksie glikemicznym. W związku z powyższym, planując jadłospis należy patrzeć na posiłek, a nawet dzienne menu, całościowo, a nie tylko na jego poszczególne składowe. Przydatna przy komponowaniu jadłospisu może być pomoc dietetyka, a także pojęcie ładunku glikemicznego, który uwzględnia zarówno jakość przyjmowanych węglowodanów, jak i ich ilość.
Z dietetycznego punktu widzenia dieta o niskim indeksie glikemicznym może być stosowana w wielu przypadkach, a zwłaszcza przy problemach z gospodarką węglowodanową, ponieważ zwiększa ona wrażliwość komórek na insulinę. Dieta ta jest polecana przy insulinooporności, która może być
podłożem cukrzycy typu 2 oraz innych zaburzeń, w tym problemów z płodnością, nieprawidłową masą ciała czy schorzeń neurodegeneracyjnych. Dieta w cukrzycy także powinna bazować na produktach o niskim indeksie glikemicznym, co ma miejsce również w przypadku hipoglikemii reaktywnej. Zaleca się stosowanie diety o niskim indeksie glikemicznym u osób z zaburzeniami lipidowymi oraz z obciążeniem w kierunku chorób układu sercowo-naczyniowego (np. choroby niedokrwiennej serca). Czy dietę niskoglikemiczną mogą stosować tylko osoby z problemami zdrowotnymi? Nie, dietetycy zachęcają, aby każda osoba, która chce się zdrowo odżywiać sięgała po produkty o niskim indeksie glikemicznym.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) rekomenduje stosowanie diety z niskim indeksem glikemicznym w profilaktyce chorób metabolicznych. Istnieją doniesienia, że spożywanie produktów o wysokim indeksem glikemicznym może zwiększać ryzyko wystąpienia choroby nowotworowej, niealkoholowego stłuszczenia wątroby czy kamicy żółciowej.
Wybór diety niskoglikemicznej może być więc formą zapobiegania wspomnianym chorobom. Nie można zapomnieć o związku omawianej diety z nadwagą i otyłością. W związku z tym, że dieta o niskim indeksie glikemicznym zapobiega wahaniom stężenia glukozy we krwi, wpływa korzystnie na kontrolę apetytu. Dodatkowo, produkty o niskim indeksie glikemicznym często są mniej kaloryczne niż ich odpowiedniki o wysokim indeksie glikemicznym (np. „biały” makaron vs. makaron pełnoziarnisty), jednocześnie, ze względu na większą zawartość błonnika pokarmowego, dając większe poczucie sytości. Służy to sprawniejszej redukcji lub utrzymaniu prawidłowej masy ciała.
Stosowanie się do konkretnych wytycznych żywieniowych może być dla niejednej osoby dużym wyzwaniem. Dodając do tego zalecaną aktywność fizyczną, spędzanie wolnych chwil z rodziną czy spełniając swoje pasje oraz czas na sen i odpoczynek, a także pracując jednocześnie, możemy mieć
poczucie, że doba jest za krótka, aby można było to wszystko ze sobą połączyć.
Na szczęście dobrym rozwiązaniem tego problemu może być korzystanie z usług cateringu dietetycznego. Jednym z nich, które w swojej ofercie mają dietę o niskim indeksie glikemicznym, jest catering Hello Dieta. Menu jest opracowywane przez dietetyków, dzięki czemu mamy pewność co do prawidłowego jej zbilansowania. Dodatkowo swoje wątpliwości dotyczące diety można rozwiać konsultując się bezpośrednio z dietetykiem, który pomoże wybrać odpowiedni rodzaj oraz kaloryczność diety, a także przekaże ogólne wskazówki dietetyczne. Warto wspomnieć, że klienci chwalą Hello Dieta za wyjątkowy smak posiłków, co łącząc z wynikami badań, które mówią o tym, że ważnym czynnikiem ułatwiającym stosowanie się do diety jest fakt czy dieta nam smakuje, jest obiecującą możliwością dla osób chcących dbać o swoją dietę oraz zdrowie.
Każdego od czasu do czasu dopada głód. Jak radzić sobie z tą "przypadłością"? Najlepiej postawić…
W świadomości wielu osób zdrowa i smaczna dieta nie zawsze idą w parze. W poniższym…
Dieta wegańska to temat, który wciąż budzi sporo kontrowersji. A szkoda, bo to bardzo ciekawy…
Dieta witariańska bazująca na surowych warzywach i owocach nawiązuje do diety naszych przodków z czasów…
Jednym z podstawowych zaleceń dietetycznych jest jedzenie pełnowartościowych posiłków. Czym jednak naprawdę są takie posiłki?…
Nie bez przyczyny mówi się, że śniadanie to najważniejszy posiłek w ciągu dnia. Dlaczego warto…